Case #36 - Kobieta, która niczego nie czuła

Brenda powiedziała o tym, że nie posiada jasnej tożsamości - łatwo traci poczucie granic i utożsamia się zbytnio z innymi.
Mówiła również o byciu wstydliwą, nielubieniu bycia fotografowaną czy znajdowaniu się w centrum uwagi.
Były to wyznaczniki potrzeby bycia traktowanym ostrożnie i czule oraz ostrzeżenia przez potencjalnymi problemami z poczuciem wstydu (związanymi z ekspozycją).
Dałem jej do zrozumienia, że nie zamierzam sięgać głębiej, niż czułaby się źle.
Zwróciłem uwagę, że jesteśmy przed grupą ludzi i spytałem jej jak się z tym czuje. Powiedziała, że patrzą na nią, lecz nie czuje się, jakby była zauważona.Spytałem czy to dlatego, że mają o niej znikomą wiedzę, czy też dlatego, że się ukrywała. Powiedziała, że obie te rzeczy.
Pomogło mi to wprowadzić relacyjną dynamikę. Wróciłem więc do niej i mnie - patrzyłem na nią, ale ukrywała się również przede mną. Powiedziała, że tak, że robi tak przed każdym.
Powoduje to oczywiście pewien relacyjny impas - część niej pragnie być zobaczoną, ale druga część na to nie pozwala. Było to dla mnie ostrzeżenie, że powinienem postępować ostrożnie albo po prostu się zdenerwuję i utknę w tej dynamice.
Zatem zamiast badania, powiedziałem jej o rzeczach, które przede mną odsłoniła - fragmenty infromacji z jej życia prywatnego. Odnotowałem również to, co zobaczyłem - na przykład kolory ubrań, które nosiła.
Stworzyło to nieco przestrzeni pomiędzy nami, bez zadawania dalszych pytań, co znaczyło, że jestem obecny z tym, czym się dzieli i z tym, co czyni dostępnym. W sytuacjach wstydu ważnym jest, by dzielić się raczej swoimi przeżyciami, niż badać zbyt wnikliwie drugą osobę.
Mimo tego jej oczy były szkliste i odnotowała, że zbacza z kursu. Znaczyło to, że kontaktu było zbyt wiele. Spytałem ją zatem dokąd zbacza... powiedziała, że w miejsce o niezliczonych światach, minionych życiach.
Znaczyło to dla mnie dysocjację, zatem względy bezpieczeństwa były tu najważniejsze.
Zasugerowałem, że w istocie może odpłynąć w senny stan i że ja też mógłbym, mógłbym też poprosić całą grupę, by przeszli w senny stan i moglibyśmy siedzieć wspólnie - w naszych sennych miejscach.
Ta sugestia wzmogła w niej działanie i zachęciło ją do posunięcia się w tym kierunku. W Gestalt nazywamy to paradoksalną teorią zmiany - bycie z tym 'co jest' i opierać się na tym.
Powiedziała 'nie czuję niczego'.
Innymi słowy była zupełnie rozdzielona. W takiej sytuacji tylko określony typ kontaktu jest możliwy.
Spytałem ją jakiego rodzaju wsparcia potrzebuje, by czuć się bezpieczniej. Powiedziała - nie chcę zostać zauważoną.
Powiedziałem zatem, że nie będę na nią patrzył i w tym momencie wyraziłem smutek - jeśli nie będę wcale na nią patrzył, starał się jej nie widzieć, jej ukrywanie uda się w zupełności. Powiedziałem, że czuję ciepło w stosunku do niej, jednak nie potrafię znaleźć sposobu, by ją dosięgnąć.
Brenda spojrzała na mnie i powiedziała 'nie lubię otrzymywać wsparcia'.
Była to dla mnie wskazówka, która dała mi kierunek, w którym powinienem podążać.
Zaproponowałem eksperyment - ma trzymać obie ręce - jedną odpychać, a drugą trzymać otwartą, by przyjmować wsparcie.
Zrobiliśmy to i była w stanie przyjąć wsparcie - powoli dotarłem swoją dłonią do jej otwartej dłoni i przytrzymałem ją.
Potem odnotowała, że poczuła 'moc', która kazała jej nie odczuwać. Poprosiłem, by ktoś stanął naprzeciw nas, kto reprezentowałby tę moc. Nie mogła/nie chciała zidentyfikować kogo mogłaby reprezentować, co było w porządku.
Poprosiłem ją więc by wyraziła stwierdzenie do mocy. Powiedziała 'posłucham cię, jeśli będzie to dla mnie użyteczne i pozwolę sobie poczuć wsparcie'.
Było to stwierdzenie dyferencjacji i integracji.
Mogła sobie pozwolić na czucie, na przyjęcie wsparcia, wejście w relację, być zauważoną w tym miejscu i mieć poczucie wyboru.
Praca była żmudna i wymagała ode mnie ciągłego respektowania jej granic, nie zaprzęgania zbyt wielu detali, nawet tego, co czuła... nie poddałem się jednak. Zazwyczaj ludzie regują na kogoś, kto ustala tego rodzaju granice prywatności - albo poprzez wycofanie się, albo wyłączenie się z rozmowy lub też przez przytłoczenie tej osoby zainteresowanie lub nawet serdecznością. To, co jest potrzebne, to neutralna prezencja, z odpowiednią ilością ciepła, jednak nie zbyt wiele; z odpowiednim zainteresowaniem, jednak nie zbyt wielkim - nazywamy to dostrojeniem (attunement) i jest to kluczowa relacyjna.

Case #35 - Złość na byłego

Marion wzniosła problem podzielenia opieki rodzicielskiej z jej byłym mężem. Stało się jasne, że nie jest to konkretny powód zmartwień. Co było bardziej znaczące to to, że czuła dyskomfort i miała poczucie niedokończonego biznesu z nim.
Zanim weszliśmy w szczegóły powiedziałem - moje doświadczenie, kiedy na Ciebie patrzę jest takie, że przeszywasz mnie swoim wzrokiem. Miało to na mnie całkiem silny wpływ. To, co mam wspólnego z Twoim mężem jesto to, że również jestem mężczyzną i wyobrażam sobie, że część tej energii, którą żywisz wobec niego, może być obecna i tutaj, ze mną.
Spytałem jaki jest jej problem, odpowiedziała, że złość.
Spytałem ją czym się tak złościła. Zaczęła opowiadać mi bardzo długą historię o okolicznościach... po pewnym czasie spytałem ponownie: dobrze więc, ale o co konkretnie się złościsz. Ponownie zaczęła opowiadać dalszą część długiej historii.
Musiałem spytać ją kilka razy zanim udzieliła mu jasnej odpowiedzi, krótko i zwięźle chodziło o to, że czuła złość dlatego, że czuła się zdradzona przez jej byłego męża, ponieważ przestał wspierać ją finansowo, a zamiast tego łożył pieniądze na biznes, który prowadził. Była również zła dlatego, że okłamał ją i jej rodziców (z którymi żyli) w tej sprawie.
Powiedziałem, tak, wyglądasz na złą, widzę to w Twoich oczach. Co teraz czujesz?
Zaczęła mówić mi o rzeczach, które były bardziej jej wartościowaniem, osądami i opiniami, niż jej uczuciami.
Powiedziała: 'odgryzam się swoim uczuciom'
Poprosiłem ją więc, by wyobraziła sobie, że jestem jej byłym mężem i by mi się 'odgryzła'. Zaczęła wyjaśniać, że za bardzo się obwiniała w tej sytuacji.
Skupiłem się więc ponownie na nie i poprosiłem ją, by powiedziała mi coś bezpośrednio, zaczynając od słów 'jestem zła....'
W końcu zaczęła wyrażać swoje emocje, bezpośrenio, mówiąc o rzeczach, na które była zła.
Przyznałem rację jej uczuciom i zgodziłem się, że widzę i słyszę jej złość... a potem, że widzę to zamienione we łzy - tak, że widziałbym również jej ból.
Nie przestawałem jej zachęcać do tego bezpośredniej ekspresji, ciągle zmieniała swój stan pomiędzy złością a łzami. Gdy czuła się słuchana, poczuła się pewniej w wyrażaniu siebie bezpośrednio. Było również wiele ciszy, pełnej jej uczuć i moich prostych wyrazów zrozumienia.
Na koniec czuła się dużo lżej i pozbyła się mnóstwa bólu i wściekłości, które nosiła w sobie od rozwodu.
By ten proces się udał, musiałem być wytrwały, skupiając jej świadomość, sprowadzając jej doświadczenie do uczestnictwa w eksperymencie, odcinając się od jej skłonności do opowiadania historii, które były jej sposobem na unikanie głębszych emocji. Zapewniłem jej relacyjny pojemnik na złość i zachęciłem ją do wyrażania siebie...zajęło nieco czasu zanim czuła się na tyle bezpiecznie, by to zrobić. Odpuściłem również jej skłonność do unikania; prosząc ją zamiast tego, by trzymała się swojego własnego doświadczenia.
W odpowiedzi dałem jej zrozumienie, którego tak bardzo potrzebowała - bycia zauważoną i usłyszaną. Nie byłem jej byłym mężem, jednak energia między nami była wystarczająco silna, by czuła się usatysfakcjonowana wyrażaniem emocji w stosunku do mnie. Moje połączenie na początku, w którym stwierdziłem, że również jestem mężczyzną było wystarczające, by pobudzić siłę jej emocji, a moja chłonność była na tyle prawdziwa, by poczuła, że to nie tylko 'aktorstwo'.
Co warte zauważenia, nie wrzeszczała, nie wyła, nie rzucała poduszkami, nie podniosła nawet głosu. Złość przeniosła się na relację i poprzez posiadanie, niekoniecznie przez dramatyczne terapeutyczne techniki.

Case #34 - Kontakt i autentyczność

Nathan był dobrze zbudowanym mężczyzną, rozważnym, o jasnej i zdecydowanej prezencji.
Jego problemem była autentyczność. Nie czuł się autentyczny wobec innych.
Praktycznie nigdy się nie spierał czy kłócił. Był współpracujący zarówno w domu, jak i w pracy.
Jego rodzinna historia była o przemocy pomiędzy jego starszym bratem a siostrą. Podczas gdy on zajmował w rodzinie pozycję 'dobrego chłopca'. Były dwie sytuacje, które wywarły na niego wpływ, gdy był dzieckiem. Pierwsza, w której był bardzo zły na jego starszego brata i rzucił w niego przedmiotem, który nieomal wybił mu oko. Druga zdarzyła się, kiedy uderzył chłopca w szkole, który uporczywie przychodził do jego domu i drapał go po twarzy.
Od tego czasu był opanowany i nikogo by nie uderzył.
Zaskoczył mnie, mówiąc, że nie jest zbyt pewny siebie. Byłem zaskoczony dlatego, że był zdecydowanie postawnym mężczyzną.
Powiedział, że ostro osądza innych i że przeważnie zachowuje to dla siebie.
Zaproponowałem mu więc proces autentyzacji, który na początku przeprowadziłem z nim.
Istniały trzy składowe - to, co myślał, to, co czuł i to, czego pragnął od innych.
Zrobiłem to z nim, a on ze mną. Przyszło mu to z łatwością.
Zdefiniowałem to, jako autentyczne spotkanie. Kontynuując, prowadzi ono do autentycznego dialogu, a dalej zaś do autentycznej relacji.
Potem zachęciłem go, by zrobił to samo z trzema innymi osobami w grupie. Z pierwszą poszło gładko. Drugą była kobieta, która udzielała mu całkiem skomplikowanych odpowiedzi. Zgubił się, więc powiedziałem mu, by odpowiedział stwierdzeniem o jego uczuciach. Dałem mu formułę, która sprawdza się szczególnie w stosunku do kobiet: po początkowym stwierdzeniu autentycznego spotkania, miał wyrazić trzy stwierdzenia o uczuciach za każde stwierdzenie myślowe.
Potem przećwiczył to z jedną osobą.
Spytałem go, co o tym sądzi; powiedział, że to łatwe.
Pokazało mi to, że jedyne, czego potrzebował, to małe wskazówki, kilka podpowiedzi i wsparcia w ćwiczeniach.
Jako mężczyzna lubił otrzymywać jasne wytyczne. Jako ktoś z ukrytą siłą, potrzebował jedynie sposobu na jej wyzwolenie, w bezpiecznej postaci.
Czuł się pewny, że da sobie radę z kontynuowaniem ćwiczenia tego procesu.
Oczywiście mogliśmy pracować z jego sytuacją natury rodzinnej lub jego problemem unikania. Jednak to, co zrobiliśmy, było interwencją skupioną na teraźniejszości i przszłości i dało mu to natychmiastowe doświadczenie sukcesu. Było to szczególnie ważne z powodu jego chwiejnej pewności siebie. Zapewniło mu to również motor napędowy dla eksperymentalnego uczenia się, tak, że mógł kontynować samodzielne badanie procesu autentycznego kontaktu.

Case #33 - Pełne i autentyczne ujawnienie

Problemem Jamiego było, że ciężko pracował cały tydzień, często podróżując do innych miast, wracając potem w piątek do domu. Będąc z dala, zawsze myśli o powrocie. Było dla niego ważnym, by kiedy wraca, czekała na niego żona i dziecko tak, by mógł mieć poczucie posiadania 'domu'.
Jednak jego żona była wysoko postawionym menedżerem działu HR i częściej jej w domu nie było, niż była. Pod presją była skłonna przyznać, że jej kariera również jest dla niej ważna, a jego uczucia to jego problem.
Był ze swoją żoną od wielu lat i od zawsze oboje byli zainteresowani rozwojem osobistym i astrologią. On określał siebie jako spod znaku raka, który oznacza emocje.
Ich związek był głęboki i pełen pasji, jednak często wpadali w konflikty, które on chciał zredukować, by poprawić ich związek.
To zapewniło mi kontekst do działania.
Spytałem go o coś, co jest równie ważne zarówno dla niego, jak i jego żony, a co chciałaby od niego otrzymać. Powiedział, że gdy wygłasza prezentację w pracy i dzieli się z nim, pragnie jego zrozumienia i pochwał.
Spytałem o drugą rzecz. Powiedział, że kiedy ona czyta książę (ogólne chodzi o rozwój osobisty), chce by z nią czytał i porozmawiał o tym.
Spytałem czy robi którąś z tych rzeczy. Powiedział, że do pewnego stopnia...ale nie tak, by sprawiało jej to satysfakcję.
Zaproponowałem więc, by najpierw wziął do siebie te dwie prośby i spełnił je obie, w pełni się do tego przykładając.
Kiedy to już zrobi, zasugerowałem, by powiedział jej w pełni, dokładnie i autentycznie, co dla niego znaczy, by była dla niego w domu w piątkową noc.
Zademonstrowałem mu o co mi chodzi na przykładzie z własnego życia:
-> Dorastając, urodziny były zawsze szczególnym wydarzeniem w naszym domu. Podczas gdy urodziny dla mojej żony nigdy nie było celebrowane; zdarzało się tak, że urodziny jej siostry były świętowane, ale nie jej własne.
W rezultacie nie wykazywała zbytniego entuzjazmu na wieść o urodzinach; lubiła, gdy jej obchodzone były bardzo prywatnie i skromnie.
Ja oczekiwałem szczególnego dnia, z wieloma rzeczami, które czyniły ten dzień naprawdę 'moim'. Zdarzały się sytuacje, w których nie zachowywała się w sposób, w jaki bym chciał i czułem się bardzo urażony; coś, co dla niej było naprawdę trudne do zrozumienia.
-
Zatem moim pełym, rozbudowanym i autentycznym stwierdzeniem było coś takiego:
Wiem, że urodziny powodują u Ciebie napięcie i nie masz najlepszych z nimi doświadczeń. Wiem też, że wiele razy bardzo się starałaś uczynić moje urodziny miłymi okazjami i jestem Ci za to bardzo wdzięczny. Czułem też, że zdarzały się sytuacje, w których czuła się w złym miejscu, z różnych powodów, albo wkładałaś w to dodatkowy wysiłek lub więcej, niż powinnaś. Rozumiem, że jest to dla Ciebie związane z tym, jak bardzo czujesz, że możesz dać coś z siebie i że oczekujesz, że nie będzie to więcej, niż na Twoich urodzinach. Jednakże różnię się od Ciebie. Urodziny również są dla mnie nieco stresujące, ale w inny sposób. Ponieważ mam tradycję obchodzić je w bardzo szczególny sposób, podkreślam swoje oczekiwania i nadzieję na to, że będę w tym dniu na 'pierwszym miejscu'. I nawet jeśli Ty nie jesteś zbytnio w nastroju, mogłabyś, choć w tym jednym dniu, odsunąć to na bok tak, bym mógł poczuć się szczególnie traktowanym. Bardzo wiele by to dla mnie znaczyło, nawet więcej, wiedząc, że nie jest to dla Ciebie łatwe. Czuję się trochę niezręcznie, mówiąc Ci to, ponieważ to dla mnie waże i ponieważ to trudny dla Ciebie temat. Byłbym wdzięczny, gdybyś rozważyła to, o co proszę, możesz to przemyśleć i moglibyśmy o tym porozmawiać innym razem.
--
Dając Jamesowi przykład z mojego życia prywatnego, mógł zrozumieć, jak skonstruować kompletne, autentyczne i osobiste oświadczenie dla jego własnego problemu.
Gestalt jest o wnoszeniu głębi i autentyczności do relacji, o pogłębianiu kontaktu i zażyłości. To przykład jednego z możliwych sposobów, by to zrobić, gdy klient zna już więcej, niż tylko podstawy komunikacji.